Μια εικόνα χίλιες λέξεις - χίλιες εικόνες όλες οι λέξεις.

Προσπαθώ να αποφύγω τον οποιοδήποτε σχολιασμό της χθεσινής εικόνας της ΚΟ του ΠΑΣΟΚ. Όχι γιατί ακολουθώ τη "γραμμή" Βενιζέλου για χαμήλωμα τόνων. Ούτε γιατί δεν θέλω να μπω στην κρίση. Υπενθυμίζω, ότι στην κρίση μπήκα αυτοβούλως από την Κυριακή των εκλογών, αυτοβούλως και ευκρινώς σε ότι πιστεύω και ότι υποστηρίζω (Βλέπε πρώτη μου ανάρτηση).
Ο βασικός λόγος που δεν τη σχολιάζω, είναι ότι ήταν απολύτως καθαρή η εικόνα που μεταδόθηκε. Τόσο η ομιλία του Παπανδρέου, όσο και οι παρεμβάσεις Βενιζέλου, Σημίτη, Κακλαμάνη, Ρέππα, μεταδόθηκαν αυτούσια, καθαρά από τα ΜΜΕ. Μαζί τους μεταδόθηκαν οι εκφράσεις των προσώπων τους, η αγωνία, το ενδιαφέρον, τα χειροκροτήματα, η απουσία των χειροκροτημάτων, όλα. Δεν έμεινε, λόγος, φράση, αντίδραση, έκφραση, γκριμάτσα που να μην μεταδόθηκε -και αναμεταδόθηκε- από τα ΜΜΕ. Και φυσικά, οι βασικοί πρωταγωνιστές της ημέρας, είτε απ' ευθείας, είτε δια των "εκπροσώπων" τους εξάντλησαν κάθε απορία που μπορούσε να γεννήσει η παρακολούθηση των γεγονότων.

Όταν η πραγματικότητα λοιπόν μεταδίδεται τόσο ξεκάθαρα, περιττεύουν οι σχολιασμοί. Όταν τα πρόσωπα "μπαίνουν" στα σπίτια μας τόσο έντονα από τις οθόνες των τηλεοράσεων, μαζί με τις συσπάσεις των προσώπων τους και τις σταγόνες του ιδρώτα τους από το άγχος, δεν υπάρχουν θέματα προς ανάλυση. Θα ήμουν, αφελής, υπερφίαλος και παράλογα πατροναριστικός αν επιχειρούσα να δώσω περισσότερα στοιχεία ερμηνείας σε αυτό που όλοι είδαμε.

Το μόνο ερώτημα που μένει είναι τι γίνεται την επόμενη μέρα. Σήμερα, αύριο, στις 12 Νοεμβρίου. Όταν οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές, τα κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ, οι Βουλευτές του, δεν μπορούν να διαχειριστούν με "μπέσα" αυτά που οι ίδιοι συμφωνούν στο Πολιτικό Συμβούλιο, τι θα πούμε και τι θα κάνουμε οι υπόλοιποι, τι θα πουν και τι θα κάνουν οι εκατοντάδες χιλιάδες φίλοι και μέλη που θα συμμετάσχουν στις διαδικασίες μέχρι τις 11 Νοεμβρίου; Σχολίασα ελαφρώς ειρωνικά (ανάρτηση Παρασκευής 21 Σεπτεμβρίου, Συμμετοχική ή Μηχανιστική Δημοκρατία ) την ομοφωνία στο Πολιτικό Συμβούλιο. Δυστυχώς γρήγορα επαληθεύτηκα. Κι όχι στο τι γίνεται παρά κάτω. Αλλά στο τι γίνεται στο ίδιο το επίπεδο της ΚΟ, του Εθνικού Συμβουλίου και ενός επιπέδου στελεχών.

Ξαναβρεθείτε σύντροφοι του Πολιτικού Συμβουλίου. Άμεσα. Και ξανασυζητείστε τη διαδικασία. Και συμφωνήσετε την. Όχι κατ' ανάγκη ομόφωνα. Την ομοφωνία αυτού του τύπου τη φοβάμαι. Ας υπάρξει και μειοψηφία. Στο ΠΑΣΟΚ οι μειοψηφίες σεβάστηκαν πάντα τις πλειοψηφίες. Και οι πλειοψηφίες πάντα είχαν στο μυαλό τους τη διάσταση της μειοψηφούσας άποψης. Αυτή είναι η δημοκρατία. Τις ομοφωνίες είναι που πάντα ακυρώνουμε όλοι στην πράξη. Η ομοφωνία οδηγεί σε κρυφές και διπλές συμπεριφορές. Η ομοφωνία έχει "υπονομευτές". Η ξεκάθαρη άποψη που μειοψηφεί δεν υπονομεύει. Ενισχύει.

Το τέλος μιας "ιστορίας" - Οι όρκοι

Ξεφεύγοντας λίγο από την διπολική (ή τριπολική?) επικαιρότητα των ενδοΠΑΣΟΚικών εξελίξεων, αξίζει κανείς να αναφερθεί σε δυο θέματα επικαιρότητας:

Πρώτο και σημαντικό (από ουσιαστικής πλευράς) η αιφνιδιαστική απόσυρση του ουδέποτε κυκλοφορούντος και υποτίθεται διορθωμένου βιβλίου ιστορίας της Στ Δημοτικού. Πριν αλέκτωρ φωνήσαι τρις, από των δηλώσεων του ίδιου του Πρωθυπουργού, ο νέος Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, απέσυρε το βιβλίο και το αντικαθιστά με το παλαιότερο και κριθέν ως ανεπαρκές.

Έχω σχολιάσει και σε άλλα blogs που ασχολήθηκαν με το θέμα πως θεωρώ τη διαχείριση του θέματος από την προηγούμενη Υπουργό κ. Γιαννάκου ως τουλάχιστον θεσμική και ορθή. Και επαναλαμβάνω ότι είναι ιδιαίτερα παράδοξο πως η κ. Γιαννάκου δεν εξελέγη και περνά στη συνείδηση των περισσοτέρων πολιτών ως αποτυχημένη, όχι για τα όσα έκανε με κακό τρόπο και κυρίως τα όσα δεν έκανε για την εκπαίδευση και τους εκπαιδευτικούς, αλλά για την μάλλον προσεκτική και σωστή θέση της απέναντι στο θέμα του βιβλίου!!

Η συντήρηση λοιπόν κέρδισε. Γιατί συντήρηση και οπισθοδρόμηση είναι η επιστροφή ενός βιβλίου που είχε θεωρηθεί ανεπαρκές για τα σχολεία. Γιατί συντήρηση και οπισθοδρόμηση είναι τα βιβλία για τα σχολεία να τα επιλέγουν ο Αρχιεπίσκοπος, παρα-εκκλησιαστικές οργανώσεις, το ΛΑΟΣ και ο Ψωμιάδης. Συντήρηση και οπισθοδρόμηση είναι να "μαστιγώνονται" ιστορικοί, ερευνητές και συγγραφείς γιατί έγραψαν την άποψή τους σε ένα βιβλίο.

Θα συμφωνούσα σε ένα θεσμικό διάλογο για το τι πρέπει να περιλαμβάνει (ως πλαίσιο αρχών και αξιών) ένα εκπαιδευτικό σύγγραμμα. Θεσμικός βέβαια είναι ο διάλογος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, των Πανεπιστημίων, των φορέων της Εκπαίδευσης. Θεσμικός ακόμα θα ήταν ο διάλογος και από άλλους δημόσιους φορείς, ακόμα και της εκκλησίας συμπεριλαμβανομένης, που όμως θα είχε το ρόλο του κοινωνικού παρατηρητή κι όχι του διαμορφωτή της Κοινωνικής και της Εθνικής ταυτότητας της χώρας.

Δεύτερο θέμα, ιδιαίτερα σημαντικό από τη συμβολική του πλευρά, είναι ο όρκος που δίνουν οι βουλευτές σήμερα, ο οποίος, σύμφωνα με τον κανονισμό της Βουλής, έχει θρησκευτικό χαρακτήρα και δίδεται ενώπιον του Αρχιεπισκόπου ή εκπροσώπου του. Οι Βουλευτές, δηλαδή, οι Εκπρόσωποι του Έθνους και των Πολιτών, ορκίζονται ότι θα τηρήσουν τα καθήκοντά τους απέναντι στο Λαό και τους Νόμους, ενώπιον του "εκπροσώπου του Θεού".

Ως πολίτης, ενεργός και συμμέτοχος, ενοχλούμαι ιδιαιτέρως από το γεγονός. Δεν μπορώ να δεχθώ πως η τήρηση της εντολή που, εγώ και όλοι οι ψηφίσαντες στις πρόσφατες εκλογές, δώσαμε σε συγκεκριμένα πρόσωπα δια της ψήφου και της επιλογής μας, τίθεται υπό την κρίση και την υψηλή εποπτεία της θρησκευτικής τους συνείδησης. Δεν με ενδιαφέρει αν ο Βουλευτής ή ο Υπουργός που θα παραβεί τον όρκο του καεί στην κόλαση μέχρι τη Δευτέρα Παρουσία. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να επικαλεστεί την τιμή του, τη συνείδησή του και την υπόληψή του, στοιχεία που εγώ και οι συμπολίτες μας θα κρίνουμε στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση. Και αν η παράβαση του όρκου τιμής να τηρεί το Σύνταγμα και τους Νόμους ενέχει ποινικών εμπλοκών, θέλω να τον κρίνει ένα κοσμικό δικαστήριο και όχι ο Άγιος Πέτρος.

Στην κατάσταση αυτή, μόνο οι Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ τοποθετήθηκαν πολιτικά.

Έγραψα σε προηγούμενη ανάρτηση για την "Μετακίνηση ιδεών" του ΠΑΣΟΚ. Ιδού η πρόκληση φίλοι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και υποψήφιοι ηγέτες του. Να η αριστερά της πράξης. Προασπιστείτε το δικαίωμα των πολιτών στην ανεξιθρησκεία, διαχωρίστε την διάσταση του λειτουργήματός σας ως Βουλευτές από τη θεία κρίση και ζητείστε να κριθείτε σε αυτή τη ζωή από το Λαό και τους Νόμους και μόνο.

Ο Σημίτης έδωσε τη μάχη για την μη αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες Μάχη με κόστος σημαντικό. Δεν έκανε πίσω. Πήγε την ελληνική κοινωνία σε αυτό το θέμα ένα βήμα μπροστά.

Αυτό που δεν καταλαβαίνουν πολλοί είναι ότι αυτές οι παρεμβάσεις δεν στρέφονται κατά του θρησκευτικού φρονήματος του Λαού μας. Ούτε περιορίζουν τον πραγματικό ρόλο που έπαιξε η Ορθόδοξη Χριστιανική θρησκεία στη διαμόρφωση του Έθνους και της Κοινωνίας μας. Αντίθετα τον ενισχύουν. Γιατί, κατά τας Γραφάς, ο Χριστιανισμός είναι η θρησκεία της ελευθερίας στην επιλογή. Ο Χριστιανισμός δε θα χάσει αν πάψουν οι πολίτες σε Δικαστήρια, Βουλή, Στρατό να ορκίζονται στο Ευαγγέλιο. Οι Μητροπολίτες θα χάσουν από την κοσμική τους εξουσία που αντι-Χριστιανικά διαθέτουν.

"Μετακίνηση ιδεών"

Την "μετακίνηση των ιδεών του ΠΑΣΟΚ" προς τα αριστερά ζητούν οι ψηφοφόροι, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας.






"Κλίνατε επ΄αριστερά" το παράγγελμα που δίνει το σημερινό της φύλλο.









Και μόνο οι φράσεις και τα ερωτήματα που τέθηκαν, σε συνδυασμό με τον τρόπο που επιλέγει η εφημερίδα τους τίτλους και της επικεφαλίδες της, δείχνουν σε πόσο βαθιά και δομική κρίση βρίσκεται το ΠΑΣΟΚ. Και τούτο, για όσους πρωτογενώς δεν το κατάλαβαν όταν το ΠΑΣΟΚ την προηγούμενη Κυριακή κατέγραψε την πρωτιά στην μετα-μεταπολιτευτική ιστορία της χώρας, ως κόμμα αξιωματικής αντιπολίτευσης που χάνει ποσοστά και ψήφους σε εθνικές εκλογές, μετά από 3 1/2 χρόνια αντιπολιτευτικής παρουσίας.

Οι επισημάνσεις όμως από την Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία δημιουργούν ακόμα μεγαλύτερη σύγχυση. Και βασικά δυο ερωτηματικά:

1. Τι είναι οι ιδέες ενός κόμματος, ώστε να τους προσδίδεται η δυνατότητα μετακίνησης;
2. Τι ακριβώς είναι το αριστερά;

Και εξηγούμαι:

1. Τα κόμματα -θεωρητικώς- λειτουργούν βάση ενός πλαισίου αρχών και αξιών, το οποίο υπηρετούν και επαγγέλλονται Οι αρχές και οι αξίες αυτές αναφέρονται στις ιδρυτικές διακηρύξεις των κομμάτων και μπορούν να αναθεωρούνται μέσα από τις κορυφαίες τους διαδικασίες (συνέδρια, συνδιασκέψεις κλπ.) και να επικαιροποιούνται. Το πλαίσιο αυτό συνιστά τελικώς το ιδεολογικό πλαίσιο αναφοράς του κόμματος.

Το ΠΑΣΟΚ έχει ένα τέτοια πλαίσιο αρχών και ιδεών. Το ερώτημα είναι κατά πόσο το πλαίσιο αυτό είναι σαφές, διακριτό, αντιληπτό από το εκλογικό σώμα και επικοινωνούμενο σωστά. Είναι προφανές, από το αποτέλεσμα των εκλογών, από την μετέπειτα φιλολογία και από την λογική της δημοσκόπησης πως μάλλον το ιδεολογικό αυτό πλαίσιο ούτε σαφές είναι ούτε διακριτό ούτε αντιληπτό από το εκλογικό σώμα.

Το θέμα, κατά τη γνώμη μου, δεν είναι να επαναδιατυπωθεί το πολιτικό και ιδεολογικό πλαίσιο του ΠΑΣΟΚ. Ούτε αυτό να "μετακινηθεί", ωσάν οικοσκευή, λίγο αριστερά ή δεξιά. Δεν έχασε για αυτό το ΠΑΣΟΚ τις εκλογές. Έχασε γιατί αυτό το πολιτικό πλαίσιο δεν εξειδικεύτηκε σε ένα συγκεκριμένο, ξεκάθαρο, δεσμευτικό κυβερνητικό πρόγραμμα. Η δε επικοινωνία του προγράμματος υπήρξε από ελλιπής έως ανύπαρκτη.

2. Αριστερά πού;
Ζητούν οι πολίτες -και είναι διατεθειμένο το ΠΑΣΟΚ να το κάνει- να μετατραπεί το ΠΑΣΟΚ σε ένα σχηματισμό θολής υποστήριξης ακτιβιστών, αρνητών και πάσης φύσεως αμφισβητιών, τύπου ΣΥΡΙΖΑ;
Ή μήπως να μετατραπεί σε ένα παλαιολιθικό σχηματισμό "σοβιετικής" λογικής, που αρνείται διαρκώς κάθε Ευρωπαϊκή πραγματικότητα και κάθε δικαίωμα συμμετοχής της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στην ανάπτυξη και την εξέλιξη της χώρας, τύπου ΚΚΕ;
Αν έχασε -κι έχασε- ψηφοφόρους το ΠΑΣΟΚ προς αυτούς τους χώρους, δεν είναι γιατί οι ψηφοφόροι αυτοί ασπάζονται την μονολιθικότητα του ΚΚΕ ή τον ακτιβισμό του ΣΥΡΙΖΑ. Τους έχασε γιατί το ΠΑΣΟΚ δεν μπόρεσε να τους δώσει πειστική πρόταση εξουσίας, διεξόδου από την κρίση τους, την προσωπική και κοινωνική. Δεν μπόρεσε να πείσει ότι θα διαχειριστεί με τα πρόσωπα και το πρόγραμμά του τις τύχες τις χώρας με θετικό αποτέλεσμα.

Αυτό που δεν έχουμε καταλάβει είναι πως οι διαρροές από το ΠΑΣΟΚ προς αυτήν την "αριστερά" ήταν ψήφοι αμφισβήτησης αυτής της ικανότητας του ΠΑΣΟΚ. Οι ψηφοφόροι αυτοί γνώριζαν ότι με την ψήφο τους αναδείκνυαν πάλι κυβέρνηση τη Νέα Δημοκρατία, εφ΄όσον δεν στήριζαν το ΠΑΣΟΚ ως άλλη επιλογή διακυβέρνησης. Δεν σημαίνει ότι θέλουν το ΠΑΣΟΚ να γίνει σαν το ΣΥΡΙΖΑ ή το ΚΚΕ. Αν το ήθελαν, τα κόμματα αυτά θα έπαιρναν διαρκώς αυτά τα ποσοστά και το ΠΑΣΟΚ δεν θα είχε λόγω ύπαρξης.

Το ΠΑΣΟΚ δημιουργήθηκε επί Ανδρέα Παπανδρέου ως το κόμμα αυτό που θα εξέφραζε την πλατιά πλειοψηφία των προοδευτικών και δημοκρατικών δυνάμεων στη χώρα. Και το εξέφρασε.

Επί Κώστα Σημίτη, μπήκαν οι βάσεις ώστε το ΠΑΣΟΚ, ως κόμμα του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού, αλλά και κόμμα εξουσίας, να αποτελεί το χώρο βασικής αναφοράς της κεντροαριστεράς στην Ελλάδα.

Δυστυχώς, ο Γιώργος Παπανδρέου δεν κατάφερε να συνεχίσει αυτή την προσπάθεια, μπολιάζοντας την μετεξέλιξη της μεγάλης προοδευτικής παράταξης και του ισχυρού χώρου της κεντροαριστεράς, με τις διαδικασίες της συμμετοχικής δημοκρατίας.

Αυτό που έχασε σε αυτή την προσπάθεια -και θα πρέπει το ΠΑΣΟΚ να ξαναβρεί- είναι την προοπτική εξουσίας για την κεντροαριστερά.

Η προοπτική δεν δίνεται με "μετακίνηση ιδεών". Δίνεται με καθημερινή απόδειξη ικανότητας. Με συνέπεια λόγων και πράξης. Και αυτή τη συνέπεια θα πρέπει να επιδείξει η νέα ηγεσία.

Meeting point blog

Το blog μου κλείνει μια βδομάδα ζωής- το ίδιο και η μετεκλογική κρίση. Με την ευκαιρία θα ήθελα να ξεκαθαρίσω κάποια πράγματα αλλά κυρίως να θέσω ένα προβληματισμό που μπορεί να είναι χρήσιμος ή τουλάχιστον ενδιαφέρον.

Η σκέψη μου να εκφράσω τις σκέψεις μου και τις απόψεις μου για όσα συμβαίνουν στο ΠΑΣΟΚ μέσα από ένα blog υπήρξε τελείως αυθόρμητη και απολύτως αντανακλαστική. Σε ένα ΠΑΣΟΚ που φαίνεται να περνά μια από τις σημαντικότερες κρίσεις της ιστορίας του - πιο σημαντική και αυτή της διαδοχής μετά τον θάνατο του ιδρυτή του- δυστυχώς ο διάλογος για το μέλλον του, τα πρόσωπα και τις πολιτικές που θα το καθοδηγήσουν, γίνεται είτε σε κλειστά γραφεία - χώρους διαπραγμάτευσης, είτε σε τηλεοπτικά παράθυρα.

Χωρίς να αρνούμαι ούτε την συνεννόηση και κλειστή επικοινωνία των στελεχών, αλλά ούτε και την δια τηλεοράσεως δημοσιοποίηση των θέσεων, εκτιμώ ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν κι άλλες τοποθετήσεις σχετικά με τα όσα συμβαίνουν και θα συμβούν.

Θέλησα λοιπόν απλά να τοποθετηθώ:

• Αρχικά για την ανάγκη της αλλαγής ηγεσίας (ο όρος εμπεριέχει και τα πρόσωπα, και η συλλογική διάσταση αλλά και τη μορφή και τον τρόπο παρέμβασής της).
• Στη συνέχεια για τα όσα τα "κορυφαία" στελέχη του ΠΑΣΟΚ λέγουν και πράττουν στη δεδομένη συγκυρία.

Οι προκλήσεις όμως του ηλεκτρονικού αυτού διαλόγου είναι πολλές και τεράστιες. Δεν μπορείς να μην σχολιάσεις μια τοποθέτηση, δεν μπορείς να μην εκφράσεις μια συμφωνία ή μια διαφωνία. Δεν μπορείς να μην αφήσεις τη σκέψη σου να τρέξει στο πληκτρολόγιο και στην οθόνη.

Όλα αυτά έφεραν κι άλλα: παλιούς φίλους, παλιούς συναγωνιστές, παλιούς συντρόφους, αλλά και παλιού αντιπάλους, σε μια ευθεία συζήτηση για το που πάει η κεντροαριστερά σήμερα. Για το πως σύγχρονες απόψεις, φρέσκες ιδέες, πραγματιστικές προσεγγίσεις στα προβλήματα της κοινωνίας και της χώρας, θα αντικαταστήσουν τα συνθήματα, τις κραυγές, τις επιφανειακές αοριστολογίες, τις ομαδοποιήσεις χωρίς πλαίσιο.

Και σε αυτό θα ήθελα να επικεντρωθώ στη σημερινή μου σκέψη: Πως μπορούμε να οργανώσουμε καλύτερα αυτήν την επαφή και το διάλογο.

Αγαπητοί φίλοι, εδώ και αρκετά χρόνια πιστεύω πως η πρόοδος και η συντήρηση έχουν χάσει τις παραδοσιακές συμβατικές διαχωριστικές τους γραμμές. Ο διαχωρισμός τους δεν βρίσκεται πια στα παραδοσιακά δίπολα: αριστερά - δεξιά, νέοι - μεγάλοι, κεφάλαιο - διανόηση. Η διαχωριστική γραμμή της προόδου από τη συντήρηση διέρχεται τεθλασμένα σε όλους (για την ακρίβεια σχεδόν σε όλους) τους πολιτικούς χώρους, τις ηλικιακές ομάδες, τις κοινωνικές και επαγγελματικές διαστρωματώσεις.

Όπως σχολίασα προχθές σε ένα blog, είναι πολύ πιθανό, στη διαδικασία εκλογής Προέδρου στο ΠΑΣΟΚ, να βρεθούμε να υποστηρίζουμε αντίθετες επιλογές, άνθρωποι που είμαστε πολύ κοντά ιδεολογικά, την ίδια στιγμή που δίπλα μας, στην ίδια επιλογή θα βρίσκονται άνθρωποι με τους οποίους θα μας χωρίζουν σύμπαντα ιδεολογικών, πολιτικών και πολιτισμικών διαφορών.

Σε ένα σχόλιο στην προχθεσινή μου τοποθέτηση, ένας παλιός σύντροφος μου θύμισε πως κι εγώ είχα λειτουργήσει σε μηχανιστικές διαδικασίες στο παρελθόν. Του φάνηκε σήμερα περίεργο που τις κατηγορώ.

Δεν ήταν, όμως, μόνο μηχανιστικές οι διαδικασίες του 1996. Είχαν πολιτικό διακύβευμα Είχαν κοινωνική διάσταση. Το δίλημμα Άκης - Σημίτης ούτε ψεύτικο ήταν ούτε τακτικιστικό. Ο εκσυγχρονισμός ήταν αίτημα της εποχής.

Ούτε σήμερα είναι ψεύτικα τα διλήμματα Το ΓΑΠ - Βενιζέλος είναι πραγματικό. Ο επαναπροσδιορισμός του περιεχομένου και των διαδικασιών της κεντροαριστεράς είναι αίτημα της εποχής. Η διατύπωση εναλλακτικής νικηφόρας πρότασης απέναντι στην αδέξια ακυβερνησία Καραμανλή είναι υποχρέωση για την παράταξη.

Συμμετοχική ή Μηχανιστική Δημοκρατία

Όπως κάνει πάντα, το ΠΑΣΟΚ αποφάσισε χθες (δια του Πολιτικού Συμβουλίου) ομόφωνα τη διαδικασία για την εκλογή Προέδρου. Μετά τις τοποθετήσεις "κορυφής" της Κυριακής, μετά τις αντιπαραθέσεις των "πρώτων βιολιών" στα ΜΜΕ όλη την εβδομάδα, μετά τους χαρακτηρισμούς ένθεν κακείθεν, μετά τα παζάρια, το Πολιτικό Συμβούλιο αποφάσισε ομόφωνα.

Το Πολιτικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ, αποδεικνύεται -όπως ο πρόγονός του, το Εκτελεστικό Γραφείο- το παγκόσμιο πρότυπο του Διαλεκτικού Υλισμού: Η θέση που γεννά αντίθεση οδηγεί δια της σύνθεσης σε νέα θέση, η οποία γεννά νέα αντίθεση..........

Η ενότητα λοιπόν αρραγής. Σε λίγο -κι επειδή μόνο τα γραπτά μένουν- οι μόνοι που έθεσαν σε κίνδυνο την ενιαία αντίληψη θα είμαστε όλοι εμείς που γράφουμε τις απόψεις μας στα blogs.

Δεν υποβαθμίζω τη σημασία του συμβολισμού. Φτάνει κανείς να μην υποβαθμίζει τη νοημοσύνη μου.

Η διαδικασία που επελέγη αποτελεί ένα συμβιβασμό μεταξύ του ισχύοντος καταστατικού (το οποίο ας θυμηθούμε ότι δημιουργήθηκε ad hoc για την περίπτωση της εκλογής του Γιώργου Παπανδρέου) και της πίεσης της συγκυρίας. Και πιθανώς να είναι το ιδανικό σημείο συμφωνίας μεταξύ των υποστηρικτών του Γ. Παπανδρέου, του Βενιζέλου και των οπαδών της -αδήλωτης και κρυφής μέχρι σήμερα- τρίτης λύσης.

Σημασία όμως έχει ότι, πάλι, η διαδικασία μετατρέπεται σε μηχανιστική. Παρακολουθώντας το ρεπορτάζ των στελεχών που συγκροτούν τα οργανωτικά επιτελεία των δυο πλευρών, φαίνεται να οδηγούμαστε για μια ακόμα φορά σε σύγκρουση μηχανισμών. Σε συγκρότηση στρατών που, όσο περνά ο καιρός, όλο και λιγότερο θα έχουν ως συνεκτικό στοιχείο την άποψη, τη θέση ή την επιλογή και περισσότερο θα διαμορφώνουν οργανωτικές δομές, ως προϊόντα προσωπικής διαπραγμάτευσης στελεχών και κομματικών ομαδαρχών.

Με απλά λόγια, όλα τα μέλη του Πολιτικού Συμβουλίου ομόφωνα συμφώνησαν να βάλουν όλους τους υπόλοιπους να διαφωνούν. Και, φυσικά, δεν αναφέρομαι στο διαδικαστικό σκέλος. Αναφέρομαι στο πολιτικό. (Παρόλο που τα κατάλοιπα των παλιού ΠΑΣΟΚου μέσα μου πάντα βλέπουν στοιχεία υψηλής πολιτικής στη διαδικασία).

Η συμμετοχική δημοκρατία που τόσο ηχηρά εξήγγειλε ο Γ. Παπανδρέου κατά την εκλογή του -και ουδέποτε επί της ουσίας εφάρμοσε μετά από αυτήν- και που επίσης σθεναρά υπερασπίζεται ο Βενιζέλος, φαίνεται να περνά σε δεύτερη μοίρα.

Αυτό που έχει ενδιαφέρον να παρακολουθήσει κανείς, είναι η τύχη της εισήγησης της 5μελούς επιτροπής που συγκροτήθηκε για την αποτίμηση της ήττας στις 16 Σεπτεμβρίου.
Αν και σε αυτή τη διαδικασία το Πολιτικό Συμβούλιο καταλήξει σε ομοφωνία σχετικά με τα αίτια, αλλά παρ΄όλα αυτά έχουμε δυο και τρεις υποψήφιους Προέδρους, τότε ο παραλογισμός θα έχει φτάσει στα άκρα: οι υποψήφιοι Πρόεδροι θα ζητούν την υποστήριξή μας, ζητώντας στην ουσία να βρούμε εμείς τις διαφορές μεταξύ τους, όταν οι ίδιοι δεν θα μπορούν να τις εντοπίσουν, μέσα από την αποτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος.

Εκτιμώ, πάντως, ότι η ενότητα του ΠΑΣΟΚ και της δημοκρατικής παράταξης δεν θα κινδυνέψει αν ακούσουμε καθαρά και χωρίς περιστροφές από κάθε στέλεχος του πολιτικού Συμβουλίου (των υποψηφίων προέδρων συμπεριλαμβανομένων) τις εκτιμήσεις τους για την ήττα, τον καταλογισμό και τη ανάληψη των ευθυνών και τις προτάσεις για το μέλλον. Η ελευθερία της άποψης, η ευθύτητα τη θέσης, ο ανοικτός διάλογος δεν έβλαψαν ποτέ την ενότητα. Η καταστολή, η κρυψίνοια, ο διαδρομισμός και η αποχή οδήγησαν σε κρίσεις, συγκρούσεις και διασπάσεις.

ΔΕΞΙΟΣ ΣΤΑ ΛΟΓΙΑ - ΔΕΞΙΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ

Η ιστορία όταν επαναλαμβάνεται γίνεται φάρσα ή μήπως γίνεται τραγωδία ;;

Λίγες ώρες πριν, έξω από τα Γραφεία του ΠΑΣΟΚ κάποιος (ένθερμος οπαδός / ένθερμος εχθρός / διαταραγμένος / προβοκάτορας / πληρωμένος / εθελοντής) πέταξε έναν καφέ στο Βενιζέλο, την ώρα που έφτανε για τη Συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου.

Στο ΠΑΣΟΚ έχουμε ξαναζήσει τέτοιες στιγμές παροξυσμού. (Πεντελικό, Εκλογή Σημίτη το 1996). Το πρόβλημα δεν είναι αυτή καθε αυτή η πράξη, την οποία άλλωστε όλοι καταδίκασαν και καταδικάζουν. Το πρόβλημα βρίσκεται στις αντιλήψεις που επιτρέπουν τέτοιες συμπεριφορές.

Η βασική αντίληψη που το γεννά -και δυστυχώς είναι συνεχώς παρούσα μέσα στο ΠΑΣΟΚ- είναι η ενοχοποίηση της έκφρασης διαφορετικής άποψης.

Παρακολουθώ με έντονο ενδιαφέρον τα όσα γράφονται και λέγονται αυτές τις μέρες. Υπάρχουν πολλοί που, με ιδιαίτερη ευκολία, αποδίδουν απίθανους και βαρύτατους χαρακτηρισμούς στον ίδιο το Βενιζέλο και σε όσους τον υποστηρίζουν. Πρώην υπουργοί, συνάδελφοι του Βενιζέλου στις Κυβερνήσεις Σημίτη, τον κατηγορούν για εξάρτηση από οικονομικά συμφέροντα (sic). Γιατί δεν τον κατηγόρησαν τότε, γιατί δεν τον "ξεμπρόστιασαν" τότε, γιατι δεν προειδοποίησαν τον Πρωθυπουργό, το ΠΑΣΟΚ, τα μέλη, τους οπαδούς, τους ψηφοφόρους μας στη Θεσσαλονίκη;

Είτε δεν το ήξεραν τότε, ή το ήξεραν και σιωπούσαν, ή, μάλλον, το λένε έτσι.

Αγαπητέ μου φίλε, Στέφανε Τζουμάκα, γιατί συμμετείχες μαζί με τον Δεξιό - Συντηρητικό Βενιζέλο στην ίδια Κυβέρνηση; Ήταν Κυβέρνηση συνασπισμού με την κεντροδεξιά; Ή μετά σου βγήκε δεξιός ο Βενιζέλος;

Αγαπητοί φίλοι στα blogs, γιατί έχουμε τόσο πρόσφατη πολιτική μνήμη; Δεν είμαστε όλοι ενθουσιασμένοι, όταν ο Βενιζέλος τα "έχωνε" με την χαρακτηριστική του εφράδεια στους δεξιούς; Όταν υποστήριζε τις θέσεις του ΠΑΣΟΚ, είτε επί Σημίτη, είτε επί Παπανδρέου;

Το Δεξιός ή Αριστερός δεν είναι αυτοπροσδιορισμός. Και επίσης δεν είναι αφορισμός. Η προσπάθεια για την πρόοδο και την εξέλιξη είναι αριστερά. Η εμμονή στη σταθερότητα και το τέλμα ειναι δεξιά.

Αριστερά είναι πρόοδος, δημοκρατία, ελευθερία άποψης, τοποθέτησης, αγωνία για ένα καλύτερο αύριο.

Δεξιά είναι συντήρηση, άμυνα, καταστολή, τρομοκρατία, απαγόρευση έκφρασης απόψεων.

Σύντροφοι και φίλοι, όχι άλλες ταμπέλες μέσα στο ΠΑΣΟΚ. Και τέλος, αν θέλετε ταμπέλες, περιοριστείτε σε αυτές που σηκώνετε για τον εαυτό σας. Δεν χρειάζεται να φοράτε με το ζόρι και σε άλλους. Αυτό είναι Δεξιά. Το να χαρακτηρίζεις τους άλλους. Το να τραμπούκίζεις. Το να πετάς καφέδες. Το να αφήνεις τους άλλους να πετάνε καφέδες.

Και κάτι ακόμα:

Κάποια στελέχη δηλώνουν με άνεση και φυσικότητα ότι δεν συμμετέχουν / απέχουν / αναμένουν, στη διαδικασία που άνοιξε ο ίδιος ο Πρόεδρος την Κυριακή το βράδυ, για επιβεβαίωση της εμπιστοσύνης ή επιλογή νέου Προέδρου.

Τι σημαίνει αυτό; Δεν έχουν γνώμη; Δεν ξέρουν αν θέλουν τον Παπανδρέου ή το Βενιζέλο; Θέλουν να βάλουν όρους; Σε ποιον; Και γιατί;

Μήπως κι αυτοί φοβούνται την τρομοκρατία και την ενοχοποίηση της διαφορετικότητας που ανέφερα πριν;

Ή μήπως διαπραγματεύονται την προσωπική τους θέση στο όποιο σκηνικό;

Ο πολιτικός πρέπει να έχει γνώμη. Να είναι ταγός κι όχι οπαδός. Εμπρός λοιπόν ταγοί (άρτι εκλεγέντες πατέρες -και μητέρες- του Έθνους): Τη γνώμη σας, τη θέση σας, την άποψή σας. Μην μειώνεται άλλο τον Παπανδρέου και τον Βενιζέλο με τα παιχνίδια σας. Το ΠΑΣΟΚ τους χρειάζεται και τους δυο. Δώστε στον κόσμο την άποψή σας. Για αυτό είστε εκεί.

Γιώργο (.., Βαγγέλη, Κώστα,..) ..χάσαμε!!

Χάσαμε λοιπόν.

Αρκετά νωρίς για να έχουμε σκεφτεί τα πάντα, αλλά αρκετά αργά ώστε να έχει περάσει η ένταση των παράπλευρων συναισθημάτων (σοκ, θλίψη, μελαγχολία) να δούμε λίγο το γιατί.

Το ΠΑΣΟΚ δεν έπεισε τους ψηφοφόρους του (Τετριμμένο και γνωστό- σαφές, δε, εκ του αποτελέσματος).

Το ΠΑΣΟΚ δεν έπεισε για το πρόγραμμά του και για τα πρόσωπά του (Επίσης κοινότυπο).

Το ερώτημα είναι για ποιο πρόγραμμα και για ποια πρόσωπα μιλάμε.

Πρόγραμμα: Κοινό, ελαφρώς δημαγωγικό (λογικό για κόμμα αντιπολίτευσης), σημαντικά συνθηματικό (φυσικό για λόγους συσπείρωσης και εικοινωνίας), ελάχιστα τεχνοκρατικό (απαράδεκτο για κόμμα που διαχειρίστηκε τον τόπο για τόσο χρόνο και τόσο πρόσφατα), ασαφές σε κρίσιμα πεδία (εκπαίδευση, ασφαλιστικό, θεσμικές αλλαγές).

Πρόσωπα: Το ΠΑΣΟΚ δεν επικοινώνησε την ομάδα που θα διοικήσει τη χώρα και θα αποτελέσει τη συλλογική διεύθυνση κόμματος και κυβέρνησης. Ο Παπανδρέου μόνος του αντιπάλεψε έναν Καραμανλή που διαρκώς εμφανιζόταν ως ο "καταλληλότερος" στην κοινή -των δημοσκοπήσεων- γνώμη. Δεν παρουσίασε μια ομάδα. Στην κυβερνητική πλευρά, ο πολίτης γνώριζε ότι, ότι και να γίνει, ο Αλογοσκούφης, ο Σουφλιάς, ο Παυλόπουλος, η Μπακογιάννη θα αποτελούν το βασικό κορμό μιας νέας Κυβέρνησης πάλι (όπερ και εγένετο).

Συμφωνούσες ή όχι, συμπαθούσες ή όχι, εκτιμούσες ή όχι, ήξερες ποιοι θα κυβερνήσουν.

Στο ΠΑΣΟΚ δεν έγινε διακριτή μια τέτοια ομάδα. Οι "παλιοί" δεν ξεκαθαρίστηκε ποτέ αν "απηλλάγησαν" των κατηγοριών του κακού παρελθόντος. Οι νέοι δεν ξεκαθαρίστηκε ποτέ αν είχαν σχέση με τον χωροχρόνο μας.

Υπάρχει πάντα και το ζήτημα της προεκλογικής πολιτικής επικοινωνίας και που αποσκοπούσε καθώς και το γεγονός ότι δεν ζητήθηκε, απαιτήθηκε, προβλέφθηκε, ενδιέφερε (επιλέγονται λέξη/λέξεις ανάλογα με την εκτίμηση), η κινητοποίση του "όλου ΠΑΣΟΚ". Κι εδώ το "όλον" δεν προσδιορίζει τάσεις ή ρεύματα, είναι απλά μαθηματικό και αφορά στις χιλιάδες ενδιάμεσων και χαμηλών στελεχών που ανάκαθεν μάχοντο στα "πεδία" του προεκλογικού πολέμου και τώρα μάλλον παρακολουθούσαν με αγωνία τα τεκταινόμενα.

Αυτά ως πολύ πρόχειρες σκέψεις. Το επόμενο επίπεδο ανάλυσης αφορά στο γιατί έγιναν τα παραπάνω:

ήταν προϊόν αδυναμίας και ανεπάρκειας; Τότε η απλή (και σύντομη) αλλαγή ηγεσίας μπορεί και να λύσει μηχανιστικά το πρόβλημα

ήταν προϊόν σκοπιμότητας και προθέσεων; Τότε, εκτός της αλλαγής, απαιτείται και βαθύτερη συζήτηση για το πως θωρακίζεται ένας χώρος απέναντι στην επανάληψη τέτοιων φαινομένων και συμπεριφορών.

Νεα Αλλαγή. Ημερα 2.

Δεύτερη μέρα εξελίξεων στο χώρο του ΠΑΣΟΚ, μετά την ήττα της Κυριακής.
Σε ένα από τα παράθυρα των τηλεοπτικών αντιπαραθέσεων που αντικαθιστούν τα όργανα και τους πολιτικούς διαδρόμους, κάποιος δημοσιογράφος είπε:
"Είναι φυσικό τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ να κάνουν σιβυλλικές δηλώσεις γιατί αυτή τη στιγμή πολλοί από αυτούς διαπραγματεύονται"
Δεν αντέχω άλλη διαπραγμάτευση της προσωπικής πολιτικής επιβίωσης σε βάρος του συλλογικού μας μέλλοντος.
Ας πάρουν όλοι φανερά θέση. Για αυτό είναι οι πολιτικοί. Για τη θέση τους και για τη μάχη τους πάνω στα πιστεύω τους. Εκτιμώ βαθιά, όλους όσους τοποθετήθηκαν από την πρώτη στιγμή πάνω στο πρόβλημα. Νοιώθω μαζί τους ακόμα κι αν έχουμε αντίθετη άποψη. Μπορούμε να είμαστε αύριο μαζί, ακόμα κι αν συγκρουστούμε σήμερα για το τι πρέπει να γίνει.
Δεν θέλω πια να είμαι με αυτούς που διαπραγματεύονται Με αυτούς που νομίζουν ότι αν κλείσουν τελευταίοι την πόρτα μπαίνοντας, θα πάρουν και θέση μπροστά.
Κλείστε την πόρτα κι αφήστε τους απ΄έξω, άντε το πολύ πολύ όρθιους, πίσω - πίσω.
2 μέρες πριν διεκδικήσατε την ψήφο των πολιτών και των οπαδών μας. Τους είπατε ότι θέλετε αύριο (σήμερα είναι το αύριο) να τους κοιτάτε στα μάτια.
Κοιτάξτε μας στα μάτια και πείτε μας καθαρά τη γνώμη σας.

ΠΑΣΟΚ: Νεα Αλλαγή - Νεα Πορεια

Το εκλογικό αποτέλεσμα αποτέλεσε ένα σοκ για τον κόσμο, τα στελέχη, τα μέλη και τους φίλους του ΠΑΣΟΚ.

Η ιστορία της δημοκρατικής πράταξης, η διαδρομή της στην μεταπολιτευτική πολιτική ιστορία, η συμβολή της στον τόπο με τις κυβερνήσεις του Α.Παπανδρέου και του Κ.Σήμίτη, δικαιούνται μια καλύτερη θέση στην εκτίμηση του Ελληνικού λαού και της επιλογής τους.

Ας σημαδέψουμε τη μέρα της 16 Σεπτεμβρίου 2007, ως την ημέρα που ξεκινάμε τη Νέα Αλλαγή, τη Νέα Πορεία στην ελληνική πολιτική σκηνή. Ας στρατευτούμε όλοι στην παράταξη για να της δώσουμε τη χαμένη της αξιοπιστία.

Να συζητήσουμε γρήγορα αλλά όχι πρόχειρα για τα αίτια της ήττας.
Να αποδώσουμε σύντομα αλλά όχι άκριτα και άδικα τις ευθύνες της.
Να ξαναδώσουμε το χέρι μας σε όλους όσους πικράθηκαν, απογοητέυτηκαν, προσβλήθηκαν κι απομακρύνθηκαν απο το χώρο μας, από την αδυναμία του ΠΑΣΟΚ να λειτουργήσει ως ενιαίος, συλλογικός εκφραστής της αγωνίας του κόσμου.

Να στηρίξουμε μια νέα ηγεσία που θα εγγυηθεί την ενότητα, την ιστορία, τη συνέχεια, την εσωκομματική δημοκρατία. Μια νέα ηγεσία που θα συμβολίσει ουσιαστικά την εναλλακτική πρόταση που πειστικά πρέπει να καταθέσει το ΠΑΣΟΚ στην Ελληνική κοινωνία.

Ας στηρίξουμε την προσπάθεια του Βαγγέλη Βενιζέλου να ηγηθεί στη Νέα Πορεία.